Jak działa zmiękczacz wody?

Dla coraz większej grupy osób zmiękczacz wody jest podstawowym elementem wyposażenia domu. Wynika to z pogarszającej się jakości wody dostarczanej siecią wodociągową. Polacy narzekają przede wszystkim na jej wysoką twardość, co daje o sobie znać w postaci trudnych do usunięcia zacieków wapiennych, powstawania kamienia na dnie czajnika, a docelowo także podwyższenia awaryjności kotła grzewczego, zmywarki czy pralki. Prostym sposobem na rozwiązanie każdego z tych problemów jest zakup centralnego zmiękczacza wody. Warto natomiast wcześniej wiedzieć, jak właściwie działa to urządzenie. Wyjaśniamy to w naszym artykule.

Z czego składa się zmiękczacz wody?

Budowa centralnego zmiękczacza wody zależy od jego rodzaju. Wyróżniamy tutaj dwa podstawowe typy urządzeń, mianowicie zmiękczacze kompaktowe oraz takie, gdzie zbiornik solanki jest odseparowany od zbiornika filtracyjnego. Te drugie najczęściej stosuje się w dużych domach oraz w sytuacji, gdy przewidujemy znaczne zużycie wody w budynku.

Standardowo zmiękczacz wody składa się z trzech elementów:

1. Zbiornika filtracyjnego – to w nim znajduje się żywica jonowymienna w odpowiednio dobranej ilości, najczęściej 20, 25 oraz 35 litrów.
2. Głowicy sterującej – to dzięki niej praca zmiękczacza wody odbywa się w pełni automatycznie, bez udziału właściciela. Zadaniem głowicy jest sterowanie procesem filtracji oraz regeneracji złoża. Głowica mierzy ilość wody poddanej uzdatnieniu i na tej podstawie ustala częstotliwość oraz długość trwania regeneracji. Wybierając zmiękczacz warto sprawdzić, czy głowica posiada zawór mieszający, co umożliwia ustalenie optymalnej twardości wody (nie ma wówczas efektu zmiękczania wody „do zera”, co jest popularnym mitem na temat zmiękczaczy wody).
3. Zbiornika na solankę – w zmiękczaczach kompaktowych jest on integralną częścią urządzenia. Do środka wsypujemy sól w tabletkach, która jest rozpuszczana w wodzie i w ten sposób powstaje solanka potrzebna w procesie regeneracji złoża.

Jak przebiega proces zmiękczania wody?

Wypada zacząć od wyjaśnienia, czym właściwie jest twardość wody. To nic innego, jak obecność w niej soli wapnia oraz magnezu. Są to związki mineralne potrzebne ludzkiemu organizmowi, natomiast szkodzące instalacji wodnej oraz urządzeniom grzewczym (powodują tworzenie się tzw. kamienia kotłowego). Aby je usunąć trzeba przepuścić wodę przez złoże jonowymienne, które wymienia kationy wapnia i magnezu na jony sodu (w zmiękczaczach najczęściej stosuje się żywice sodowe).

Zmiękczacz działa więc przepływowo, co oznacza, że woda dostarczana do budynku zaworem głównym przepływa najpierw przez złoże filtracyjne, a dopiero później jest dystrybuowana dalej instalacją wewnętrzną i doprowadzana do podłączonych do niej urządzeń. Cały proces przebiega niezauważalnie dla mieszkańców, nie zakłóca poboru wody i odbywa się w pełni automatycznie.

Regeneracja złoża

Każde złoże jonowymienne ma ograniczoną zdolność wymiany kationów wapnia i magnezu na jony sodu, dlatego okresowo wymaga regeneracji. W przypadku zmiękczacza odbywa się to z udziałem solanki, która przywraca złożu jego naturalne właściwości.

Jak już wspomnieliśmy procesem tym steruje głowica, która sama oblicza, po ilu dniach konieczne będzie przeprowadzenie regeneracji. Dla komfortu domowników oraz bezpieczeństwa urządzeń pobierających wodę regeneracja zawsze powinna odbywać się w godzinach nocnych (w jej trakcie można korzystać z wody, ale będzie ona nieuzdatniona).

Tak w dużym skrócie przebiega praca centralnego zmiękczacza wody. W gruncie rzeczy jest to dość proste urządzenie, które wykorzystuje podstawowe zjawisko fizykochemiczne.